Het concept van psychologische veiligheid wordt steeds belangrijker in organisaties, maar vaak is er een subtiele maar krachtige dynamiek die ervoor zorgt dat medewerkers kiezen om te zwijgen in plaats van hun mening te geven. Amy Edmondson beschrijft het in haar boek De onbevreesde organisatie, als de “asymmetrie tussen spreken en zwijgen”. In deze blog bespreken we dit fenomeen, hoe je er zelf mee kan omgaan en hoe Atelier Connecter helpt om deze asymmetrie te doorbreken en zo teams te versterken.
De asymmetrie tussen spreken en zwijgen houdt in dat medewerkers vaak een afweging maken: spreken kan de organisatie helpen, maar brengt voor de spreker onzekerheid met zich mee en kan zelfs risico’s met zich meebrengen, zoals gezichtsverlies of het ondermijnen van relaties. Aan de andere kant biedt zwijgen voor het individu direct en zeker voordeel, zoals zelfbescherming. Dit verklaart waarom medewerkers vaak kiezen voor stilte, ook als ze waardevolle inzichten hebben.
Hoewel zwijgen het individu beschermt, kan het voor de organisatie nadelige gevolgen hebben. Problemen blijven onbesproken, innovaties worden niet gedeeld, en teams maken niet optimaal gebruik van elkaars kennis. Dit kan leiden tot inefficiëntie, gemiste kansen en zelfs ernstige fouten. Het doorbreken van deze zwijgcultuur is essentieel voor een gezonde, productieve organisatie.
De sleutel is het creëren van een omgeving van psychologische veiligheid waarin medewerkers zich veilig voelen om zich uit te spreken zonder angst voor negatieve gevolgen. In een cultuur waarin mensen vrij kunnen spreken, bloeien teams op. Fouten worden gezien als leermomenten, en er ontstaat ruimte voor creativiteit en groei.
Atelier Connecter helpt organisaties om deze veilige ruimte te creëren. Onze workshops en trajecten zijn erop gericht om teams te begeleiden in het ontwikkelen van een cultuur van openheid en vertrouwen. We bieden een veilige omgeving waarin teams kunnen oefenen met open communiceren, en waarin leiders leren hoe ze psychologische veiligheid kunnen bevorderen.
Regelmatig krijg ik de vraag van CEO’s of leidinggevenden om zonder hun aanwezigheid in gesprek te gaan met hun medewerkers. Ze denken dat hun teamleden meer zullen zeggen wanneer de leiding niet aanwezig is. Hoewel ik begrijp waar deze vraag vandaan komt, leg ik hen uit dat ik gesprekken met medewerkers graag voer, maar dan alleen in het kader van een breder teamtraject. Mijn doel bij Atelier Connecter is namelijk om het volledige team te ontwikkelen, inclusief de CEO of leidinggevende, zodat ze leren open met elkaar te communiceren en een psychologisch veilige omgeving voor elkaar te creëren.
De aanwezigheid van de CEO of leidinggevende is cruciaal om deze veilige cultuur samen te bouwen. Zonder hun betrokkenheid blijft er een kloof tussen leidinggevenden en medewerkers die open communicatie in de weg kan staan. Daarom werken we met het hele team, zodat iedereen de kans krijgt om bij te dragen aan het creëren van die veiligheid en het opbouwen van vertrouwen.
Atelier Connecter zet in op verbinding en teamontwikkeling. De sessies zijn gericht op het bevorderen van open communicatie en samenwerking. Het leert leiders begrijpen hoe zij een cultuur van psychologische veiligheid kunnen stimuleren en begeleidt teams in het oefenen van open, eerlijke en vooral moedige gesprekken.
In onze workshops werken we met eigen cases waarin de asymmetrie tussen spreken en zwijgen herkenbaar wordt. Door middel van interactieve oefeningen en reflectiemomenten leren teams hoe ze open communicatie kunnen bevorderen en hoe ze gezamenlijk een cultuur van vertrouwen kunnen opbouwen.
Leiderschap speelt een cruciale rol in het doorbreken van de zwijgcultuur. Hier zijn enkele praktische tips om psychologische veiligheid in jouw team te vergroten:
De asymmetrie tussen spreken en zwijgen kan een grote impact hebben op de prestaties van teams en organisaties. Het is de taak van leiders om deze stilte te doorbreken door een cultuur van psychologische veiligheid te creëren. Bij Atelier Connecter helpen we je graag om deze reis te starten. Samen bouwen we aan een omgeving waarin teams kunnen floreren, met open communicatie als basis voor succes.
Wil je meer weten over hoe wij jouw team kunnen begeleiden in het ontwikkelen van psychologische veiligheid? Neem contact met ons op, en ontdek hoe we samen jouw team kunnen verbinden en versterken.
KMO portefeuille
Lid van Etion
Lid van Voka
Lid van BNI
Lid van Bemiddeling vzw
Lid van Mediatum
Europalaan 88
8560 Wevelgem
BE 0750 808 605